Święto Narodowe Trzeciego Maja
Tego dnia obchodzimy Święto Narodowe Trzeciego Maja. To święto państwowe ustanowione w 1919 roku, kiedy Polska odzyskała niepodległość. Święto Konstytucji 3 Maja obchodzone jest w ramach upamiętnienia uchwalenia Konstytucji w 1791 roku. Po II wojnie światowej władze komunistyczne zabroniły organizowania obchodów 3 maja. Dopiero w 1990 roku przywrócono Święto Narodowe Trzeciego Maja. Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie ustawą regulującą ustrój prawny państwa. 3 maja 1791 roku zmienił się ustrój państwa polskiego wpisując nasz kraj w europejskie tradycje demokratyczne. Głównymi postanowieniami ustawy zasadniczej były:
- Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, tak zwanej gołoty.
- Konstytucja 3 maja znosiła takie „narzędzia władzy szlacheckiej” jak liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich.
- W dniu ustanowienia Konstytucji 3 maja przestała istnieć Rzeczpospolita Obojga Narodów, a w jej miejsce została powołana Rzeczpospolita Polska. Zniesiona zostaje też wolna elekcja, która w wieku XVIII w ogóle się nie sprawdziła, jej miejsce zastępuje władza dziedziczna, którą po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego miał przejąć władca z dynastii Wettynów.
- Aby czuwać nad bezpieczeństwem wprowadzono stałą armię, której liczebność miała sięgać 100 tysięcy żołnierzy, oraz ustanowiono podatki w wysokości 10% dla szlachty i 20% dla duchowieństwa.